-
Hata yapmak insan doğasının bir parçası, tasarımımızda bu var. Neyse ki bu noksan yanımıza bir çare olarak hatayı bertaraf edebilecek makineler tasarlama yetisine de sahibiz. Çağımızda günlük yaşamlarımızı yönlendirmemize yardımcı olan teknolojiyle ve akıllı cihazlarla iç içe yaşıyoruz. Ancak çok önceleri, henüz elektroniğin icat edilmediği dönemlerde hesap yapabilmek için salt ‘mekanik’ cihazlara güveniyorduk. Yüzyıllar boyunca en basit bir abaküsten, en karmaşık Babbage fark makinesine kadar sayısız mekanik hesap makinesi icat edildi ve kullanıldı.
Bugünün teknolojisinin aksine mekanik hesap makineleri sadece tek bir fonksiyona sahipti. Öte yandan bu fonksiyonlarını on yıllarca yerine getirip varlıklarını sürdürebildiler, hem de şarj etme, güncelleme, yeni sürüme geçme gibi gereksinimleri olmadan. Dönemlerinin bilim adamları, mühendisleri, muhasebecileri, tüccarları en kritik hesaplarını yaparken onlara güvendi. Ancak elektroniğin icadıyla birlikte bir gecede maziye karıştılar … aynı onları fotoğraflarken kullandığım teknik gibi …
1851 yılında Frederick Scott Archer tarafından geliştirilen “Wet Collodion”, bir devrim yaratarak fotoğrafın yaygınlaşmasında büyük rol oynamanın yanı sıra, günümüze kadar geliştirilen bütün tekniklerin de temelini oluşturdu. Yeni teknolojilerin gelişmesiyle mekanik hesap makinelerinin unutulduğu gibi, o da 1880’lerin sonuna doğru yerini “Dry Collodion” tekniğine bıraktı ve hafızalardan silindi.
Bir bilgisayar mühendisi olarak her zaman uzmanlık alanımın geçmişinden etkilenmişimdir. Bu nedenle yıllar içinde eski bilgisayarlar ve mekanik hesap makinelerinden oluşan bir koleksiyon yapmaya çalıştım. Bu koleksiyonu fotoğraflamak için Wet Collodion, kendine özgü estetiği, üretilen her fotoğrafın tamamen el emeği ile ortaya çıkan benzersiz ve çoğaltılamayan bir obje olması, bir zamanlar en yaygın yöntem olarak kullanılmasına rağmen artık unutulmuş olması nedenleriyle en uygun teknik oldu.
“Calculus” serisiyle teknolojinin ve fotoğrafın tarihine bir yolculuk yaparak bu cihazları ve fotoğraf tekniklerini icat ederek günümüzün baş döndüren teknolojisine yol açanları anmaya çalışıyorum.
Calculus: Latince ; saymak ya da hesap yapmak için kullanılan çakıl taşı